De eerste week van de toerskistage was oorspronkelijk goed gepland, maar de weergoden hadden andere plannen. Door de warme temperaturen en het gebrek aan neerslag de afgelopen weken waren de sneeuwcondities niet ideaal – een van de grootste uitdagingen voor een lang op voorhand geplande toerskiweek die zoals veel bergsporten erg conditieafhankelijk is. De focus van deze week lag op een introductie in het toerskiën, veel lawinekunde, weerkunde en het plannen van een gevorderde toerskitocht.

De eerste dagen gebruikten we een gezellig Zwitsers hutje in Elm als basecamp, van waaruit we verschillende tochten maakten. 

Op de eerste dag namen we een lift omhoog, in de hoop sneeuw te vinden, maar we moesten eerst nog een stukje gras trotseren voordat we echt konden beginnen met stijgen op sneeuw. Eenmaal boven aangekomen, bleek de skiafdaling langer dan verwacht, dankzij het meanderende karakter ervan en de gedeeltelijk noordelijke expositie, die sneeuw bewaart. Gelukkig konden we het laatste stuk via een bospadje skiën, langer dan verwacht bedekt met sneeuw omdat het in de schaduw van de berg beschermd werd, waarna we slechts een kort stukje moesten wandelen naar de auto. Zita, die toevallig meeskiede die dag, nam van ons een groepsfoto. Het was een leuke dag, die we wilden afsluiten met chips in ons huisje – totdat iemand de huissleutel kwijt was. Gelukkig vonden we onze sleutels terug bij de parkeerplaats van de skilift.

Met een klein hartje stijgen we richting de sneeuw. Zijn we hiervoor helemaal naar Zwitserland gereden? 

Eens bij de sneeuw aangekomen, legt Sanne voor hen die nog nooit toerskieden uit hoe je een stijgvel correct installeert.

Als het afdalen met de ski’s gedaan is, nemen we een groepsfoto.

De Bicep Boom

Op dag 2 stond de beroemde “Bicep Boom” op de planning – een Mount Coach-traditie waarbij we, tijdens de afdaling, altijd even langs de boom moeten gaan om onze biceps te flexen. We deden een toertocht naar een kleine top, vergezeld door een hond van de hut die we passeerden. De hond besloot ons de hele dag te volgen, en hoewel hij ons de klim met gemak bijhield, werd het wat lastiger bij de afdaling. Af en toe moesten we wachten op de hond, omdat we ons anders schuldig zouden voelen. Uiteindelijk raakten we de hond even kwijt, maar toen we bij de hut aankwamen, stond hij een paar minuten later vrolijk voor de deur. Die dag hadden we al vanaf de parking sneeuw en nadat we de top van de Chli Karpf bereikt hadden, daalden we af op heerlijke zuidhellingen die ondanks het feit dat ze al lang geen nieuwe sneeuw meer ontvangen hadden, toch aangenaam skieden omdat de zon het bovenste laagje sneeuw zachter, maar nog niet gesmolten of nat had gemaakt. Na het harde werk van het stijgen ligt een zee van afdaalopties voor ons, en iedereen kiest een beetje zijn eigen spoor en geniet van speelse bochtjes. In skihutte Obererbs drinken we allen een flink glas Rivella en knuffelt Sander nog wat met Blacky, zo noemden we de hond die ons volgde. 

Sander knuffelt met Blacky.

Een drankje rivella en achter ons een stuk van de brede, zuidgerichte helling.

We nemen een groepsfoto bij de bicepsboom.

Kasper en Emile op de top van de Chli Karpf.

Emile daalt af van de Chli Karpf.

Gemsfairenstock (2971 meter)

Sander vertelt: “Tijdens de Mount Coach stages wordt het concept van de “gids van de dag” toegepast, waarbij één persoon de leiding neemt over de tocht. Tijdens de toerskitocht naar de top van de Gemsfairenstock en daarna over de Tuefelsjoch-graat kreeg ik de kans om die beklimming te leiden. We parkeerden de auto’s in Urnerboden, een dorpje met prachtige uitzichten, en namen de luftseilbahn naar de Fisetenpass. Dan toerden we in een relatief rechte lijn naar het zuidwesten naar de top van de Gemsfairenstock, er zat een klein stukje in waarin we de ski’s uitdeden en met de crampons gingen scrambelen, en dan moesten we nog een stuk over meer ijzige sneeuw afwerken tot de top. Daarna maakten we een afdaling naar de zuidwestelijk nabijgelegen gletsjer. Hier brachten we onze vellen opnieuw aan om het volgende uitdagende stuk aan te pakken: een gletsjeroversteek en een korte klim over de Tufelsjoch-graat. We beklommen de graat via een via ferrata, met ski’s op onze rug, volgens Vadim voelde dit als “bijna 20kg”. Eens op de graat aangekomen volgde nog enkele rappels, alhoewel dit moeilijker bleek dan verwacht omdat de rappelstanden besneeuwd en dus praktisch onvindbaar waren. Gelukkig waren de ankerpunten verbonden met een ketting, die we wel vonden. We rappelden tot op de noordwestelijk georienteerde flank en leefden ons daarna uit in een – na een relatief lange klimdag – welverdiende, toffe ski-afdaling.
Emile en Kasper vervolgen: “Uiteindelijk zorgde het door onder andere kleine stroompjes geaccidenteerde terrein op die noord-westflank voor een oriëntatie-uitdaging tot in Urnerboden en de sneeuw lag er bovendien veel variabeler bij, maar we kwamen allemaal erg voldaan terug bij de auto’s, in de schitterende namiddagzon. Dit was voor ons allen de eerste kennismaking met ski-alpinisme (toerskien + crampon scrambling, via ferrata, rappels, gletsjeroversteek), werkelijk een topdag. Bedankt om ons te leiden, ondersteunen en ons hierin te vertrouwen, Sanne! 

Stijgen richting de Gamsfairenstock.

Naar de effectieve top van de Gamsfairenstock stappen we even zonder ski’s.

Soms is het afdalen tricky, deze tocht is niet voor beginners.

Het zoeken van de rappels op de de Tuefelsjoch kost wat tijd en dan moet iedereen nog een voor een rappellen, wat een kleine bottleneck situatie creëert. Later op gevorderde alpinismestage ondervinden we op de beklimming van de Kuffnergraat dat bottleneck-situaties erg tijdslopend kunnen zijn, maar daarover later meer…

Sander leidt de afdaling.

Chamanna Jenatsch Hut

Na de eerste drie dagen werd besloten om naar de Chamanna Jenatsch hut in te stijgen voor 3 dagen, waar we vanuit een zogenaamd Winterraum (een deel van een berghut dat onbemand open wordt gelaten tijdens het ‘off season’, je betaalde vroeger ter plaatse een financiële bijdrage in een daarvoor bestemd bakje, tegenwoordig kan dat ook online; het systeem stoelt op vertrouwen) enkele tochten zouden maken. Het motto “light is right” was deze keer niet van toepassing aangezien we eten moesten meenemen voor enkele dagen in de hut, waarvan 1 avond kaasfondue. De instijg hakt er bij iedereen in, Kobe in het bijzonder voelt zich niet zo lekker en wordt de dag erop echt ziek wakker en geeft dan forfait voor die tocht. Emile had echter precies energie genoeg want hij bedacht om 3 liter wijn mee te sleuren voor de kaasfondue, en als dat nog niet genoeg was, haalde hij in de hut ook een minihangbord tevoorschijn uit zijn rugzak – want “vingerkracht onderhouden is belangrijk voor in Freyr!” De afdaling richting de hut, nadat we over de Fuorcla d’Angel passeerden, blijkt bijzonder uitdagend doordat we niet omheen sastrugi’s kunnen die soms groter zijn dan de lengte van onze ski’s, daardoor wordt er hier en daar wat gesprongen om vooruitgang te maken… Sanne, Ann en Kasper vliegen over de sastrugi’s, maar de rest blijft hier en daar al eens haken met een valletje tot gevolg, gelukkig in ongevaarlijk terrein.

Eens aangekomen in de hut besloten we om de oude houtkachel-kookplaat-combinatie aan te steken om onze kleren te drogen en sneeuw te smelten, dat bleek een uitdaging maar gelukkig vonden Sanne en Kasper ergens een restje benzine uit een generator in de hut waardoor we de kachel makkelijker aan kregen. Het was erg gezellig in het Winterraum, want An had ons voor deze (geplande) 4-daagse uitstap vervoegd en nu waren we met zeven. 

De eerstvolgende dag na de instijg naar de Jenatsch Hut leidde Kasper de tocht naar de Tschima da Flix (zuidwest aanloop) en terug naar de hut via de gletsjer in een noord-west oriëntatie, een round trip dus die wij in wijzerzin deden maar die we achteraf gezien beter in tegenwijzerzin gedaan hadden omdat we dan konden afdalen in leukere sneeuwcondities. De instijg van de dag ervoor en misschien ook nog het avontuur van de Gamsfairenstock hadden ons zo vermoeid, dat de meesten niet graag ook nog de Piz Calderas erbij wouden nemen, tot spijt van Sanne, want er was op zich wel tijd voor. Voordat we na de gletsjerafdaling naar rechts afsloegen om terug naar de hut te gaan, stopten we dan maar om met die extra tijd sneeuwprofieltesten te doen verschillende exposities en die te vergelijken, waarbij we vaststelden dat het lawinegevaar op dat moment laag was, maar dat er ook variatie in zat. Kobe kon die dag niet meelopen vanwege ziekte, dus besloot hij een dagje uit te rusten in de hut. Af en toe stuurde Kobe zijn drone onze kant op om te zien waar we waren, alsof hij ons continu in de gaten hield! Toen we uiteindelijk in de hut aankwamen, was het opnieuw iemands taak om het vuur aan te maken. Plots hoorden we een harde knal in de hut. Het bleek dat iemand een aansteker op de kachel had laten liggen, en die was ontploft toen het vuur werd aangestoken.

De daaropvolgende dag werd ingezet met een gezellige ochtend aan de ontbijttafel. Tijdens het ontbijten zagen we dat de voorspelde meteo – die we op de top van de Tschima da Flix gedownload hadden, want in de hut is geen bereik – stelselmatig tot stand kwam en zo veranderde de situatie van het lawinegevaar wel, er viel veel nieuwe sneeuw en dit zou enkel blijven opbouwen tot meer dan 20 cm, er werd een toenemende wind verwacht en het waaide al hard, dus het gevaar voor windplaten zou drastisch gaan stijgen. Zoals Sanne altijd zegt: “Wind is de bouwmeester van lawines.” De Chamanna Jenatsch hut bevindt zich qua reliëf in een kom die omgeven is door prachtige bergen en skimogelijkheden, maar om dat paradijs te verlaten moesten we door wanden van meer dan 30 graden stijgen en dalen, namelijk nabij de Fuorcla d’Angel, en met het aankomende lawinegevaar van niveau 4 was dit een no go om dit lang te laten wachten. Er zat dus niet veel anders op, met die tikkende klok besloten we samen om al het materiaal in te pakken en die dag het gezellige Raum te verlaten, terug naar het dal. Eens over de col van de Fuorcla d’Angel gingen we een mooie afdaling tegemoet, die Kobe voortreffelijk leidde. Ondanks de hevige wind, vooral op de col, hielden onze nieuwe Rab hardshells ons lekker warm – waarvoor dank aan KBF en Rab. De hevige wind en sneeuwval leerden ons ook waarom efficiënte transities, iets waar vanuit de begeleiding altijd op gehamerd wordt, belangrijk zijn. Het is leuk, maar we zitten niet in een speeltuin en er zijn reële gevaren!

Kasper vertelt: “ik zou liegen als ik zei dat ik op basis van de meteo zelf de keuze gemaakt zou hebben om de hut te verlaten en terug naar de auto’s te gaan, initieel dacht ik ‘yes, verse sneeuw!’. Exact daarom zijn opleidingsstages binnen de bergsport en in het bijzonder ons intensieve traject bij Mount Coach zo waardevol denk ik, je leert onder begeleiding van ervaren bergsporters de juiste keuzes maken en dat is in het voordeel van ieders veiligheid, die van jezelf en de mensen met wie je de bergsport deelt. Dit zijn dingen die je niet in theorie kan leren, dit effectief in de praktijk meemaken en het later nabespreken en er zo van leren, is een van de dingen die ik in Mount Coach erg waardeer!”

Na de lange afdaling gingen we een lekker hapje eten in het nabije Ristorante Ospizio La Veduta.

Groepsfoto op de Fuorcla d’Angel (genomen door An).

We komen aan bij de hut.

Binnen is het gezellig.

We moeten noodgedwongen de kom waarin de Jenatsch hut staat verlaten.

Magic Wood

Onverwachts stonden we dus een dag vroeger terug aan de auto’s, en in Ristorante Ospizio klopten we af op het plan om nog een dag te gaan toeren in de vallei van Magic Wood, niet om te boulderen dus, maar om te toerskiën. De sportklimmers onder ons hadden duidelijk wel zin om te boulderen, maar we hielden ons aan de geplande activiteit. Dit concludeerde dan een erg gevarieerde en leerrijke toerskistage, eentje die startte met approachen met een klein hartje over gras en aarde richting de sneeuw, in lawinegevaarniveau 1, die ons dan liet kennismaken met ski-alpinisme en een meerdaags verblijf in een Winterraum waar we leerden dat kiezen om iets niet te doen ook de juiste beslissing is (lawineniveau 4 + de omgeving waar we waren), en dan kozen we op de laatste dag voor een minder steile tocht (aanvaardbaar met lawineniveau 4) en de sneeuw die toen met bakken uit de lucht viel, zorgde zo voor een heerlijk laatste dagje cruisen in de poeder, een waardige afsluiter waar iedereen bijzonder blij mee was. Dankjewel aan Sanne en An voor de top begeleiding, deze week gaan we niet snel vergeten!

Kobe doet dit allemaal met zijn grote camera